موسسه آموزش عالی حوزوی الزهرا(س) بابل

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA :LatentStyles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> henUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

in; mso-margin-bottom-alt: auto; line-height: normal;">نام ونام خانوادگی: ام البنین عابدی

تاریخ: 1/9/92

مقدمه

تزکیه وتربیت از برنامه های اصلی پیامبران ومعصومین (علیهم السلام) است لذا باید به همت محققین از سیره اهل بیت (علیهم السلام) استخراج گردند.

*تربیت با تواضع

در سفر خراسان روزى غذا خواست و غلامان خود را از سياه و غير سياه در سر سفره جمع كرد عرض كردم: خوب است براى آنها سفره جداگانه مي‏انداختند فرمود: نه خداى ما يكى است و مادر و پدرمان نيز يكى است و جزا و پاداش بستگى به عمل اشخاص دارد.

*تربیت در ضمن دعا

به يكى از غلامان خود كه برايش دعا مي‏كرد در روز عيد فطر فرمود: فلانى خدا از تو و از ما قبول فرمايد بعد باز در روز عيد قربان به همان غلام فرمود خداوند از ما و از تو قبول فرمايد. عرض كردم: يا بن رسول اللَّه در روز عيد فطر سخنى فرمودى كه در عيد قربان آن را نفرمودى. فرمود: صحيح است من در روز عيد فطر به او گفتم خدا از تو و از ما قبول فرمايد چون او كارى كرد شبيه كار من و ما هر دو در انجام كار با هم شبيه شديم ولى در عيد قربان گفتم خدا قبول فرمايد از ما و از تو چون براى ما ممكن است قربانى كردن ولى براى او امكان اين كار نيست ما كارى را انجام داديم غير كار او.

* تنبیه در برابر کار زشت بعد از تذکر با ذکر دلیل تنبیه

سليمان بن جعفر جعفرى در منزل امام ، چشمش به غلامان افتاد كه براى چهار پايان آخور درست مي‏كنند، در بين آنها غلام سياهى بود . فرمود: اين مرد كيست ؟ عرض كردند: كمك مي‏كند به او مبلغى خواهيم داد. فرمود: مزدش را معين كرده‏ايد؟ عرض كردند: نه. او هر چه ما بدهيم راضى خواهد شد. امام (عليه السّلام) با شلاق غلامان را تنبيه كرد و بسيار خشمگين شد. فرمود: من چند مرتبه آنها را از اين كار نهى كرده‏ام كه كسى را به كارى كه وامي‏دارند اجرتش را معین كنند. هر كسى كه براى تو كارى انجام دهد بدون اينكه با او قطع كنى اگر سه برابر هم به او بدهى خيال خواهد كرد كه اجرتش را كم داده‏اى اما اگر با او قطع نمائى وقتى اجرتش را دادى از تو خوشحال خواهد شد كه به گفته خود وفا كردى اگر يك ذرّه هم زيادى بدهى سپاس آن را خواهد داشت و متوجه است كه اضافه به او داده‏اى.

*پاسخ به سوالات

مردى خدمت حضرت رضا (عليه السّلام) گفت: از شما سؤال مي‏كنم اگر جوابش را آن طور كه من مي‏دانم دادى قائل‏به امامت شما مي‏شوم. حضرت فرمود: سؤال كن. عرض كردم: بفرمائيد خدا از كى بوده و چگونه است و بر چه چيز تكيه دارد. حضرت فرمود: خداوند جا و مكان را آفريده بدون اينكه احتياجى به جا و مكان داشته باشد و چگونگى و كيفيّت را او بوجود آورده بدون اينكه خود كيفيّتى داشته باشد اعتماد او بر قدرت خويش است. آن مرد از جاى حركت كرده پيشانى امام را بوسيده وایمان آورد.

*تربیت همراه با موعظه وشفاف سازی امور

به حضرت چيزى را عرض كردم. فرمود: صبر كن اميدوارم خداوند درست كند آنگاه فرمود آنچه خداوند براى مؤمنين ذخيره كرده در آخرت بسيار بهتر است از آنچه در دنيا به آنها مي‏دهد بعد دنيا را كوچك شمرده، فرمود دنيا چيست؟! كسى كه ثروتمند است پيوسته خطر او را تهديد مي‏كند، و حقوق خدا بر او واجب است. خداوند مرا نعمتهائى داده پيوسته از جانب آنها بيمناكم تا وقتى حقوقى را كه خدا واجب كرده خارج كنم عرض كردم: شما با اين مقامى كه داريد باز مي‏ترسيد؟ فرمود: آرى خدا را ستايش مي‏كنم بر اين نعمتى كه بمن ارزانى داشته.

*تربیت ضمن عزت بخشی

مجلس حضرت رضا (عليه السّلام) از مسائل حلال و حرام مي‏پرسيدند مردى بلند قد و گندم گون وارد شد عرض كرد يا ابن رسول اللَّه سلام عليكم مردى از دوستان و ارادتمندانم از مكه پول خود را گم كردم و آن قدر كه مرا به وطنم برساند ندارم… فرمود اجازه مي‏دهيد من وارد اندرون شوم … بعد همان پشت درب ايستاد دست خود را خارج نمود از بالاى درب فرمود خراسانى كجا است؟ عرض كردم: من اينجا هستم، فرمود: اين دويست دينار را بگير… سوال شد: خيلى به او لطف كرديد چرا صورت را از او پوشانيدى؟ فرمود: ترسيدم خوارى درخواست را در چهره‏اش مشاهده كنم كسى كه كار بد را شيوع دهد خوار است و هر كه پنهان نمايد خدايش او را مى‏آمرزد .

.75pt .75pt;” width="51%">

*تربیت ضمن برخورد کریمانه

مهمانى براى حضرت رضا (عليه السّلام) آمد آن جناب با او نشسته بود و صحبت مي‏كردند شب بود چراغ كم نور شد مهمان دست دراز كرد تا درستش كند ولى حضرت رضا (عليه السّلام) مانع شد و خود مشغول اصلاح چراغ گرديد تا درست شد آنگاه فرمود ما خانواده‏اى هستيم كه مهمان خود را به خدمت نمى‏گماريم.

هر وقت يكى از غلام ها غذا مي‏خورد از او كارى نمي‏خواست تا غذايش تمام شود.

*تربیت با توجه دادن به حال محرومان

غلامان حضرت رضا (عليه السّلام) مشغول ميوه خوردن بودند و نيم خورده ميوه را مي‏انداختند حضرت به آنها فرمود: سبحان اللَّه اگر شما بى‏نياز هستيد گروهى هستند كه باين ميوه احتياج دارند بدهيد كه احتياج دارند.

*تربیت با منتسب کردن شیعیان به اهل بیت (عليه السّلام)

سليمان جعفرى خدمت حضرت رضا (عليه السّلام) رسيد جلو آن جناب خرماى برنى بود كه با كمال اشتها مشغول خوردن بود. فرمود: سليمان بيا بخور من جلو رفته خوردم عرض كردم: فدايت شوم چنين مى‏بينم كه خيلى با علاقه از اين خرما مي‏خورى فرمود: آرى خرما را دوست دارم.عرض كردم چرا؟ فرمود: زيرا پيغمبر اكرم و بقیه اجدادم چنين بودند پدرم خرمائى بود من هم به خرما علاقه دارم شيعيان ما نيز خرما را دوست مي‏دارند چون آنها از سرشت ما آفريده شده‏اند ولى دشمنان ما علاقه به شراب دارند زيرا آنها را از شعله آتش آفريده‏اند.

نتیجه

از شیوه های تربیتی امام، منتسب نمودن شیعیان به اهل بیت ، وتوجه دادن به حال محرومان، تنبیه بعد از تذکر، موعظه، عزت بخشی،برخورد کریمانه، دعا، تواضع و پاسخ به سوالات منکرین وارادتمندان می باشد.